De terechtstelling van een IJslandse vrouw in de vroege negentiende eeuw vormt het waargebeurde uitgangspunt van deDe laatste rituelen, de eerste roman van de Australische Hannah Kent.

De IJslandse vrouw, die in het boek Agnes Magnúsdóttir heet, was betrokken bij de moord op twee mannen. Een van hen was Natan Ketilsson, bij wie Agnes werkte op de boerderij. Hij was een omstreden figuur: tovenaar, genezer, vrouwenversierder - volgens sommigen kreeg hij zijn naam van satan zelf.

Kent schakelt tussen de intieme Agnes-monologen en een verteller in de derde persoon die de context laat zien waarin de vrouw haar laatste weken uitzit. Omdat het winter is en de grond te bevroren is om te graven, wachten Agnes' rechters met de terechtstelling. Ze spendeert die tijd bij een boerengezin dat door de overheid verplicht wordt om haar te herbergen.

Spirituele bijstand krijgt ze van een onervaren dominee die zich aangetrokken voelt tot de veroordeelde. Hij is een zwakke schakel in dit verhaal, een schim die niet tot leven komt.

Het verhaal licht op in de delen die Agnes vertelt. 'Alles wat ik nog heb, laat ik zinken en ik verdwijn onder water. Als ik spreek, zal het in luchtbellen zijn', klinkt het uit de mond van de belezen Agnes die verknocht is aan poëzie en oude IJslandse sagen.

Kent is sterk wanneer het gaat om de zintuiglijke beleving van haar personage, haar lippen 'gespleten als brandhout'. Het noorden van IJsland met zijn donkerte, zijn ijs en vuur is een fascinerend landschap.

Deze roman doet denken aan andere victoriaanse verhalen over vrouwelijke gevangenen,Affiniteit van Sarah Waters ofAlias Grace van Margaret Atwood. Kents roman is niet zo vernuftig als die van Waters, niet zo intens en veelzijdig als die van Atwood.

Het drama waarover Agnes geleidelijk en met enige terughoudendheid vertelt, is minder verrassend dan je zou hopen. Het zijn vooral de lyriek van deze debutante, haar gevoel voor natuur en zinderende details die bijblijven.

Sinds 2009, toen de prijs naar het diepzinnigeThuis van Marilynne Robinson ging, staan alle winnende titels in de eerste plaats voor leesplezier en toegankelijkheid.De laatste rituelen past in dit recente rijtje en maakt een reële kans.

HANNAH KENT

De laatste rituelen.

Vertaald door Martine Vosmaer en Karina van Santen, Cargo, 336 blz., 19.90 ? (e-boek 14,99 ?). Oorspronkelijke titel: 'Burial rites'.

¨¨¨èè

Verberg tekst

Na het lezen van ‘De laatste rituelen’ laat dit verhaal je niet los. Gebaseerd op bestaande historische personages vertelt de auteur het verhaal van Agnes Magnúsdóttir. Zij wordt in 1829 medeschuldig bevonden aan de moord op twee mannen. Een van hen is Agnes’ grote liefde. Alvorens het vonnis wordt voltrokken, plaatsen de IJslandse autoriteiten haar in het boerengezin van Jón Jónsson, zijn vrouw Margrét en hun twee dochters. Daar moet Tóti, een jonge hulppredikant, Agnes voorbereiden op haar dood door onthoofding. Langzaam aan went het gezin aan de aanwezigheid van de veroordeelde vrouw en stukje bij beetje vertelt Agnes aan Margrét haar verhaal en hoe de moorden zich precies hebben voltrokken. Het decor van deze beeldend geschreven en hier en daar beklemmende roman wordt gevormd door de overweldigende, maar ook meedogenloze natuur van Noord-IJsland. En door de onvoorstelbare armoede waarin de IJslandse boerengezinnen in het midden van de 19de eeuw leven. Een schitterend boek dat ook een prachtig beeld geeft van IJslandse gewoontes en gebruiken. De beschrijving van de natuur doet aan Arnaldur Indridason denken en die van de personen aan Nelleke Noordervliet. Een aanrader! Kleine druk. Verberg tekst